Đó là khẳng định của ông Đinh Thế Phúc - Phó Cục trưởng Cục Điều tiết Điện lực (Bộ Công thương nghiệp) ở buổi tọa đàm “Cung ứng điện 2016-2020 nguy cơ thiếu điện và biện pháp” đơn vị sáng 15/11/2016 tại Hà Nội.
Phù hợp ông Đinh Thế Phúc, ngày 18/3/2016, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định 428/QĐ-TTg coi xét Điều chỉnh Quy hoạch phát triển điện lực đất nước giai đoạn 2011 - 2020 có xét đến năm 2030. Với quy hoạch này, đến năm 2020, tổng công suất của các nhà máy điện phải theo 60.000 MW, nghĩa là trong 5 năm 2016-2020, cần đưa vào thêm 21.650 MW. Phù hợp ước lượng, số tiền đầu tư cho các nhà máy điện trong thời đoạn này là gần 30 tỷ USD. Cộng cùng khoản đầu tư xây dựng các nhà xưởng điện, hệ thống lưới điện truyền tải nữa, số tiền cần đầu tư trong thời đoạn này lên đến 40 tỷ USD (tương ứng từng năm cần khoảng 8 tỷ USD). Với số tiền này khi làm Quy hoạch điện VII, các chuyên gia tính toán đủ để cung ứng điện trên cả nước.
Cần 8 tỷ USD/năm cho đầu tư gia công điện
TS Trần Đình Thiên, Viện trưởng Viện kinh tế Việt Nam khẳng định, từng năm cần 6-8 tỷ USD đầu tư gia công điện là một con số rất lớn, nếu không kêu gọi được các nhà đầu tư (tư nhân, nước ngoài) thì rất khó khăn. “Nếu giá điện không được cải thiện thì không ai chịu đầu tư cả”. Theo TS Trần Đình Thiên, khi bàn đến điện thì chỉ nghĩ tới nguồn cung nhưng mà chưa nghĩ về phía cầu. Bây giờ, tiêu lắp đặt điện ở Việt Nam vẫn chưa hiệu quả. Thiếu điện còn bởi người dùng điện chứ không chỉ bởi vì người làm ra điện. Có 2 căn nguyên cơ bản cần giải quyết: Thứ nhất thị trường Hà Nội là do tồn tại việc tiêu thiết kế quá nhiều năng lượng. Một nền công nghệ tiêu tốn năng lượng. Thực tại các nhà máy gia công xi măng, sắt thép… cho thấy rõ điều đó. Vì thế, biện pháp căn cơ là làm sao để tiêu thiết kế năng lượng hiệu quả hơn. Tư duy đó phải là căn bản. Phải giải quyết được bài toán căn cơ nhất Hà Nội đó là vấn đề vững mạnh GDP/năng lượng. Tốc độ thị thành hóa cũng dẫn tới tiêu dùng năng lượng càng ngày càng lớn. Cho nên, cần tái cơ cấu để chuyển đổi mô hình vững mạnh, tụ họp vào chỉnh sửa công nghệ. Thích hợp nguồn cung là việc của chiến lược năng luọng giang sơn gắn cùng TCC kinh tế hiệu quả.
Thứ 2 là đầu tư phải gắn với giá điện “phải có tính đến ích lợi tổng thể, vì nếu không giải quyết được thì chính điểm này sẽ tránh đầu tư vào điện. Giá thấp thì khó khiến nhà đầu tư tham gia cuộc chơi này”.
Ông Franz Genner – Trưởng nhóm chuyên gia năng lượng, Nhà băng thế giới (WB) khẳng định, WB đã tương trợ cho ngành điện Việt Nam nhiều năm. Dự định thời gian trước mỗi năm cần khoảng 5-6 tỷ USD vào phát triển điện. Việc huy động từ tư nhân rất khó. Trong dĩ vãng, nguồn đầu tư chủ đạo từ vốn ODA. Hiện tại nguồn vốn này ngày càng tránh. Việc cân đối của EVN hiện rất khó khăn (EVN hiện đang gặp các vấn đề về chênh lệch tỷ giá chả hạn). Về biện pháp, quan tọng đối với Việt Nma vẫn là từ phía cầu. “Giảm tiêu thụ năng lượng là giải pháp cấp thiết để hạn chế việc phải đầu tư thêm nhiều nguồn năng lượng mới".
Tác động đến việc tại sao QHĐ7 lại làm nhiều nhiệt điện than, liệu quy hoạch có vấn đề gì không ? Ông Franz Genner khẳng định: QH điện của Việt Nam không phải là nước kém so với các nước với trình độ tăng trưởng. Đáp ứng dự báo, Việt Nam đã nhìn nhận được nguy cơ thiếu điện trong khoảng thời gian dài. Thách thức tại đây là đơn đặt hàng điện cần tăng 10%/năm và cần tăng công suất điện, và phải vững mạnh thêm nguồn nhiệt điện. Thách thức nữa là các nhà xưởng nhiệt điện phải dựa vào nguồn than nhập khẩu, một vấn đề nữa là phát triển nguồn điện năng lượng mặt trời, điều này rất cần yếu để Chính phủ và nhà đầu tư. Nếu không vững mạnh điện mặt trời thì có nghĩa là cần thêm than. Và điều này lại quay lại vấn đề về giá điện, tổn phí giá điện.
Cùng giá 7,6 cent/KWh hiện thời sẽ rất khó thu hút đầu tư vào giá điện. Ước tính giá điện 7,6 cent/KWh này chỉ đủ để phục vụ tổn phí vận hành, bảo trì của EVN. Nếu chú ý tới biểu giá điện đầy đủ, tới năm 2030 phải tăng giá điện thêm 40%. Nếu không làm điều đó thì cần sự tương trợ hầu hết từ nhà tài trợ, đơn vị. Nếu không sẽ không đủ tài chính cho đầu tư vào các dự án điện.
Chế độ theo…
Ông Franz Genner – Trưởng nhóm chuyên gia năng lượng, Ngân hàng trái đất (WB) khẳng định, khi so với các nước trong địa điểm và trái đất, giá điện Việt Nam khá là thấp, kể cả so cùng nước cùng trình độ phát triển trong vị trí. Việt Nam khai thác nguồn lực tốt từ các nguồn nhiệt điện than, thuỷ điện, điện khí… Trong tương lai, Việt Nam không đủ nguồn lực để lớn mạnh nữa, sẽ phụ thuộc vào than nhập khẩu, năng lượng mới như điện gió mặt trời nên phải lệ thuộc vào việc phải điều chỉnh giá điện tăng lên.
Đáp ứng ông Franz Genner, việc tăng giá điện sẽ không tương tác nhiều đến người nghèo nếu chúng ta phối hợp việc tính giá điện bậc thang và những trợ giúp từ Chính phủ. Trên thực tiễn liên quan của việc tăng giá điện không nhiều như chúng ta cảm thấy. Cấp thiết nữa là từ vấn đề truyền thông sao cho người dân hiểu. “Chúng tôi đã có phân tích về việc tăng giá điện cùng hộ nghèo, vùng sâu và cùng biểu giá bậc thang, sự hỗ trợ từ Giang sơn sẽ không phải là vấn đề nếu tăng giá điện. Đối cùng các hộ nghèo và vùng khó khăn thì đã có trợ cấp... Nhà máy chúng tôi cảm thấy canh cánh nếu các hộ gia đình phải chi trả trên 10% cho tiền điện, chỉ nên ở mức 4-5% thu nhập là theo. Cùng góc nhìn dài hạn thì Việt Nam nên tăng giá điện kết hợp cùng các chính sách...” - ông Franz Genner khuyến nghị.
Cũng đảm bảo chuyên gia WB, cần có chính sashc tốt để hấp dẫn các nhà đầu tư tư nhân, kể cả các nhà đầu tư nước ngoài. “Nếu không thú vị đc thì gánh nặng sẽ quay lại cùng EVN. Điều đó có nghĩa nhà đầu tư tư nhân cần có cam kết dài hạn, và để được vậy thì cần biểu giá điện thu hút. Ngoài độ thu hút biểu giá điện, nhà đầu tư cũng cần các thích hợp từ phía Chính phủ. Khi nhà đầu tư đầu tư vào bất kì nguồn năng lượng nào thì cũng đều cần bảo lãnh, theo từ phía Chính phủ”.
Viện trưởng Viện kinh tế Việt Nam - ông Trần Đình Thiên cho rằng, vẫn là 2 vấn đề cần giải quyết. Giá điện là chủ đề tranh biện gắn với ích lợi xã hội, với tư duy chung, gắn với tiền lương. Vấn đề tiền lương đang có trục trặc lớn. Thứ 2 cùng giá điện hoàn hảo thì người ta sẽ đầu tư chứ không cần kêu gọi lòng yêu nước, nhân đạo. Cổ phần hoá, thoái vốn cũng là giải pháp. Nhà nước có thể bán bớt đi, lắp đặt vốn đó để đầu tư vào dự án khác. Tuy nhiên, câu chuyện vận hành, quản trị thế nào là câu chuyện độc lập. Đây là hướng tốt để có thêm vốn cho ngành điện. “Toàn cầu hóa không vô số (vốn), chỉ thiếu chính sách tốt. Vấn đề giá điện là vấn đề của thị trường điều tiết chứ không phải cơ học chuyện tăng hay giảm” – ông Trần Đình Thiên khảng khái.
Cam kết đạt điện năm 2017
TS Trần Đình Thiên phân tích, đáp ứng logic chung, miền Nam là khu vực có bản lĩnh bùng nổ nhất thị trường Hà Nội trong nền kinh tế, hiện vẫn chiếm đến 50% GDP tổ quốc, quyết định tới toàn nền kinh tế. Nền kinh tế cũng chịu liên quan của hội nhập, và tụ tập ở phía Nam như Cảng trung chuyển Thị Vải, sân bay Long Thành.. Phi trường Tân Sơn Nhất Hà Nội hiện quá tải, phải giải vây sang Long Thành. Vùng phía Nam chính là trung tâm hội nhập của kinh tế Việt Nam. Khi bước vào thời đoạn hội nhập cao thì đây là khu vực vững mạnh, và việc lớn mạnh như thế nào còn dựa vào cả vào bản lĩnh phân phối điện.
Theo ông Đinh Thế Phúc - Phó Cục trưởng Cục Điều tiết Điện lực, Bộ Công thương, những năm gần đây, bởi các dự án nguồn điện vị trí phía Nam chậm tiến độ, nguồn phòng ngừa thấp nên biện pháp đáp ứng điện cho khu vực này vẫn là truyền tải từ miền Bắc và miền Trung vào cung cấp cho miền Nam. QHĐ 7 (điều chỉnh) đã tính đến việc bổ sung thêm nguồn điện cho miền Nam, tập kết xây dựng các trung tâm điện lực tại địa điểm miền Nam nhằm cân bằng nội bộ khu vực. Đường dây truyền tải tiếp nối Bắc - Nam sẽ thực hành nhiệm vụ giúp sức. Tập đoàn Điện lực Việt Nam đang có kế hoạch triển khai tiếp đường dây 500kV mạch 3 từ địa điểm Vũng Áng đến Pleiku nhằm thích hợp phân phối đủ điện cho năm 2017, sẽ không để thiếu điện miền Nam trong thời gian đến.
Ông Đinh Thế Phúc khẳng định, Bộ Công thương nghiệp đang rà soát lại các chỉ tiêu để đưa ra kế hoạch vận hành nhà xưởng đảm bảo, theo cung ứng điện. Tuy nhiên, tiết kiệm điện vẫn là giải pháp cần yếu giảm áp lực cung cấp điện cả trong trước mắt cũng lâu năm, giảm sức ép phải đầu tư. Bộ Công thương khuyến cáo các hộ dùng điện nên đầu tư công nghệ tân tiến, dùng điện hiệu quả. “Việc đề phòng thấp nên phải đòi hỏi người dân, tổ chức sử dụng điện tiết kiệm. Để giảm đầu tư vào lưới điện, giảm không may mất cân bằng cung cầu nhưng vẫn đòi hỏi nghề điện đầu tư đủ cho bản vẽ điện” – ông Đinh Thế Phúc cho hay.
Về kinh nghiệm tiết kiệm năng lượng, ông Franz (WB) cho rằng, Việt Nam đang trong giai đoạn rất sớm về yêu cầu tiết kiệm năng lượng. Tiết kiệm bây giờ dựa trên cơ sở tình nguyện. Và như vậy các đơn vị được khuyến khích vận dụng các giải pháp để tạo ra chỉ tiêu nhất Hà Nội định mà thiếu sự bắt buộc để đạt được chỉ tiêu đó. Trên địa cầu có nhiều biện pháp khuyến khích không giống nhau. Như Trung Quốc, trước nhất là khuyến khích sau là bắt buộc đơn vị phải đạt được 1 mục đích nào đó, nếu thích hợp được thì có chính sách khuyến khích và không thích hợp thì bị phạt. Đã đến lúc Việt Nam cũng cần phải nâng cơ chế tiết kiệm lên 1 bước mới, cần tăng cường giám sát cũng như biện pháp khuyến khích, thậm chí là giải pháp trừng trị nếu không theo các chỉ tiêu về tiết kiệm năng lượng” – ông Franz Genner nếu quan điểm..
Đọc thêm: tủ điện công nghiệp
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét